E-health Archieven

E-mailflow voor complete informatievoorziening

Tekst: Manon Louwers, Winter 2020

Zo mag het wel!

Tijdens het consult geef je clienten de belangrijkste informatie. Toch kan het zijn dat tijdens dat gesprek nog lang niet alles is besproken. E-mail is een mooi aanvullend middel om zwangere vrouwen en hun partners optimaal te voorzien in hun informatiebehoefte. Zodat zij de bevalling vol vertrouwen tegemoet gaan.

De crux zit ‘m in het feit dat je niet zomaar e-mails mag versturen. Persoonsgegevens van cliënten verwerk en gebruik je voor je dienstverlening; de zorg van je cliënt en haar kind. De gegevens gebruiken voor het sturen van een servicemail – voor het maken of bevestigen van afspraken bijvoorbeeld – is ook toegestaan. Maar voor andere eigen (commerciële) doeleinden mag dit in de basis niet. Gelukkig zijn er wel mogelijkheden als je bij het verzamelen van persoonsgegevens een aantal zaken goed regelt.

GEGEVENS VERZAMELEN:

opt-in

Je zou kunnen zeggen dat een informerende e-mail over het geven van borstvoeding hoort bij je dienstverlening. Maar de lijn tussen informatie als onderdeel van de dienstverlening en informatie met een commercieel doel, wordt dankzij het fenomeen ‘contentmarketing’* steeds dunner. Daarom kun je volgens jurist Joris Voorhuis maar beter het zekere voor het onzekere nemen en dit soort informerende e-mails niet zonder te vragen naar cliënten sturen. Joris, werkzaam bij Marxman Advocaten en gespecialiseerd in privacy en dataprotectie: ‘Je lost dit gemakkelijk op door patiënten een zogenaamde opt-in te laten aanvinken. Aan het formulier dat de cliënt invult om zich aan te melden, voeg je bijvoorbeeld een zin toe die zegt: ‘Ja, ik ontvang graag e-mails met informatie over zwanger zijn en bevallen.’ Dit mag overigens ook een opt-out zijn, waarbij de cliënt juist aangeeft dat zij met het aanvinken van het vakje géén e-mails wil ontvangen.’

GEZONDHEIDSGEGEVENS GEBRUIKEN:

uitdrukkelijke toestemming

Wat Joris hierboven zegt, gaat over ‘gewone’ persoonsgegevens. Denk aan de naam, de leeftijd en het (e-mail)adres van de cliënt. Maar als verloskundige heb je ook te maken met gezondheidsgegevens. Deze gegevens vallen onder de noemer ‘bijzondere persoons- gegevens’. Joris: ‘De hoofdregel is dat je bijzon- dere persoonsgegevens niet mag gebruiken, tenzij er een wettelijke uitzondering is. Een uitzondering is bijvoorbeeld dat je als verlos- kundige bepaalde gezondheidsgegevens echt nodig hebt voor je dienstverlening.’

Je mag gezondheidsgegevens dus niet zomaar gebruiken voor het verzenden van e-mails. Ook niet als je cliënt de opt-in heeft aangevinkt. Terwijl het wél heel interessant kan zijn om bijvoorbeeld de eerste dag van de zwangerschap van jouw cliënt te gebruiken, om informatie af te stemmen op de zwanger- schapsfase waarin zij zich bevindt. Joris: ‘Om bijzondere persoonsgegevens voor andere doeleinden dan de dienstverlening te mogen gebruiken, heb je ‘uitdrukkelijke toestemming’ nodig. Een algemeen vinkje onder aan het formulier is dan niet voldoende. Wat je wel kunt doen is een zin toevoegen die specifiek over deze gegevens gaat, die óók – dus naast de eerdergenoemde opt-in – aangevinkt moet worden. Je zou een zin kunnen toevoegen in de trant van: ‘We vinden het belangrijk om je ook per e-mail te informeren over jouw zwangerschapsproces. Door dit vakje aan te vinken, geef je ons toestemming om hiervoor de begindatum van jouw zwangerschap te gebruiken.’’

E-MAILS MAKEN:

segmenteren en afstemmen

Als je cliënt toestemming heeft gegeven en jij dat goed hebt geregistreerd – wat met veel e-mailmarketingsoftware prima kan – zit je dus goed. Met diezelfde software kun je nu contactpersonen segmenteren en hier een ‘e-mailflow’ op loslaten. Dit zijn e-mails die elkaar (automatisch) opvolgen en bijvoorbeeld gelijklopen met de fases in de zwangerschap. Dat maakt het mogelijk om persoonlijke informatie te sturen die relevant is voor je cliënt. Je maakt bijvoorbeeld onderscheid tussen de zwangere vrouw (naar wie je bijvoorbeeld informatie stuurt over wat zij wel en niet kan eten tijdens de zwangerschap) en haar partner (naar wie je informatie stuurt over hoe hij/zij zijn/haar zwangere vrouw bijstaat tijdens de zwangerschap). Let dan wel op dat ook de partner apart toestemming heeft gegeven. De cliënt die enkele weken zwanger is, krijgt andere informatie dan de cliënt die zich aan het voorbereiden is op haar bevalling. En een cliënt die voor de eerste keer zwanger is, wil je mogelijk ook op een andere manier benaderen dan een cliënt die al twee bevallingen heeft meegemaakt.

Belangrijke tips:

Als je gegevens gebruikt voor een ander doel dan dienstverlening, moet je – naast de opt-in of opt-out en/of uitdrukkelijke toestemming – cliënten goed informeren over waar je de persoonlijke (gezondheids) gegevens voor gebruikt. Die informatie kun je bijvoorbeeld aan je privacyverklaring (op je website) toevoegen én je vermeldt het in het privacybeleid dat je vooraf aan de behandelovereenkomst met de cliënt deelt. Cliënten moeten hun toestemming altijd weer kunnen intrekken. Zorg daarom dat je e-mails een afmeldmogelijkheid bevatten, bijvoorbeeld in de vorm van een uitschrijfknop in de footer van je mailing.

Zorg dat je maximaal één keer per week een mailing verstuurt. Overigens kun je de frequentie ook personaliseren, door je contacten zélf in te laten vullen hoe vaak zij een mailing van je willen ontvangen.

Ben je bang dat cliënten jouw echt belangrijke e-mails (zoals een vragenlijst of afspraakbevestiging) over het hoofd zien door de (misschien minder belangrijke) mailings die onderdeel vormen van je e-mailflow? Zorg dan voor een andere opmaak van de verschillende soorten mailings. En voeg aan de onderwerpregel bijvoorbeeld een herkenbaar icoon toe, die je niet gebruikt voor je reguliere e-mails.

De opt-in of uitdrukkelijke toestemming kun je vragen als onderdeel van het toestemmings- formulier wat bij aanvang van het leveren van de zorg wordt getekend.

* Contentmarketing is een vorm van marketing waarbij bedrijven relevante informatie (content) aanbieden aan (potentiële) klanten. Bedrijven hopen daarmee onder meer naamsbekendheid te genereren, klanten te motiveren een product of dienst bij hen af te nemen of binding te creëren met bestaande klanten.

by Beheerder

Bespreken wat de vrouw belangrijk vindt

Tekst: Manon Louwers, Winter 2020

PATIËNTGERAPPORTEERDE UITKOMSTEN EN ERVARINGEN IN DE SPREEKKAMER

Om zwangere vrouwen meer regie te geven, is het BUZZ- project in het leven geroepen. Deelnemende verloskundigen laten hun cliënten op vijf momenten tijdens en na de zwangerschap een vragenlijst invullen. Op basis hiervan worden gezamenlijke beslissingen gemaakt en kan de zorg beter afgestemd worden op de zorg die de cliënt nodig heeft.

BUZZ staat voor ‘Bespreken Uitkomsten Zwangerschap met de Zwangere’ en werkt met de Neder- landse ICHOM Uitkomstenset Zwangerschap & Geboorte. Vragenlijsten uit deze uitkomstenset worden digitaal naar de vrouw gestuurd. Dat gebeurt in het eerste en derde trimester van de zwangerschap, in de kraamweek, zes weken postpartum en zes maanden postpartum. Vragen gaan over hoe het met de zwangere vrouw gaat, haar lichamelijke gezondheid en haar ervaringen met de zorg, vertelt Hiske Ernst, projectleider van BUZZ. ‘Denk aan vragen over incontinentie, gedachten over wel of geen borstvoeding geven en depressieve gevoelens. Twee weken voordat het consult plaatsvindt, wordt de vragenlijst uitgestuurd. De antwoorden zijn voor de zorgverlener zichtbaar in een overzichtelijk dashboard en vormen een onderdeel van het dossier van de zwangere. De cliënt zelf krijgt, direct nadat ze de gegevens heeft ingevuld, haar score te zien. Het voordeel van deze werkwijze is dat de zwangere zich beter kan voorbereiden op het consult. En de verloskundige kan op basis van de gegeven antwoorden vragen stellen over zaken die de zwangere vrouw belangrijk vindt. Daardoor wordt het consult optimaal benut.

Eerder extra zorg bieden

De uitkomsten zijn een hulpmiddel in de totale zorg. Dat lijkt extra werk met zich mee te brengen, maar dat valt erg mee, volgens Monique Klerkx. Zij is verloskundige en mede- praktijkhouder van Verloskundigen Oosterhout, en werkt sinds afgelopen zomer met de vragen- lijsten. ‘Bij de uitkomsten komen ‘red flags’ te staan bij onderdelen waar de zwangere kritisch op scoort. Tijdens het consult vraag ik of zij dat dan wil bespreken. Gister had ik een cliënt die positief scoorde op depressieve kenmerken. Het was een vrolijke dame, van wie ik dat – als ik haar de vragenlijst niet had gestuurd – absoluut niet had verwacht. De antwoorden helpen dus beter inzicht te krijgen in de gezondheid van de cliënt. Daardoor kan ik in een eerder stadium extra zorg bieden als dat nodig is.’

Kwaliteitsverbetering

Naast een signalerende en preventieve rol, spelen de uitkomsten en ervaringen ook een rol in kwaliteitsverbetering. Hiske: ‘Nu verzamelen we nog veel klinische data. De patiëntgerapporteerde uitkomsten en ervaringen uit de vragenlijsten vormen hier een mooie aanvulling op. Uit een kleine studie blijkt dat ze nieuwe inzichten opleveren, als ze met elkaar gecombineerd worden. Je kunt bijvoorbeeld onderzoek doen naar tevredenheid van vrouwen die een keizersnede hebben gehad.’

Vervolg

De uitkomstenset is bij zeven VSV’s geïmplementeerd. Voor het einde van het BUZZ-project in juni volgend jaar, worden de ervaringen van deze VSV’s verzameld, waarna Hiske en haar collega’s een advies uitbrengen aan de subsidieverstrekker (Zorginstituut Nederland) en aan alle beroeps- en brancheorganisaties in de geboortezorg. Dit advies zal gaan over hoe Samen Beslissen met uitkomstinformatie ook in de rest van Nederland geïmplementeerd kan worden.

by Beheerder

Zorgen voor jezelf met Mindfulness

Tekst: Brigiet Bluiminck, Zomer 2020

Mindfulness als burn-outpreventie. Verloskundigen Lilian Wirken en Yvonne Tuinte en gynaecoloog Natascha Deguelle geloven er heilig in. Alle drie zijn ze om persoonlijke redenen in aanraking gekomen met mindfulness. ‘Het heeft ons enorm geholpen. Dat gunnen we andere verloskundigen ook.’

Veertien tot zestien procent van de werk- nemers krijgt jaarlijks te maken met burn-outklachten, melden het Centraal Bureau voor de Statistiek en Burn Out Poli. En het gebeurt meer vrouwen (56 procent) dan mannen (44 procent). Hoe hoog het percentage is onder verloskundigen, is niet bekend, maar vermoedelijk ligt het hoger. In 2018 en 2019 was het ziekteverzuim in de gezondheidszorg het hoogst van alle bedrijfstakken. Door verschillende factoren is ook de druk op de verloskundige zorg groot.

Volgens Lilian, Natascha en Yvonne zijn er een aantal redenen waarom verloskundigen gevoelig zijn voor een burn-out. Lilian: ‘We begeven ons in de geboortezorg op kwetsbaar terrein en het verantwoordelijkheidsgevoel onder verloskundigen is groot. Daar komt bij dat ons beroep de laatste jaren onder een vergrootglas is komen te liggen. Medische ontwikkelingen volgen elkaar snel op, zwangere vrouwen zijn mondiger geworden en als iets anders gaat dan verwacht, is het al snel de schuld van de verloskundige. Daar komen ook nog eens de onregelmatigheden van het vak bij, maar óók het gevoel dat je het altijd maar leuk moet vinden. Verloskundige word je vanuit een soort roeping, maar ook dan heb je natuurlijk weleens een baaldag.

Mindfulness kan helpen een burn-out te voorkomen of ervan te herstellen.’

De kunst van het hier en nu

Mindfulness betekent vrij vertaald ‘opmerkzaamheid’ en gaat over de kunst om te leven in het hier en nu. Door middel van ademhalings- en meditatieoefeningen leer je om beter te luisteren naar je lijf, je aandacht te sturen en bewustere keuzes te maken. Daardoor vang je stressprikkels eerder en beter op en kun je makkelijker je grenzen bewaken. Dat kan helpen bij het voorkomen van een burn-out.

Mindfulness gaat daarbij uit van een aantal houdings- kwaliteiten die je kunt leren, zoals geduld, aandacht, flexibiliteit en aanvaarding. Lilian: ‘In ons bedrijf MediModus trainen we verloskundigen en andere zorgverleners om zich deze kwaliteiten eigen te maken. Dat brengt meer werkplezier, een betere stressbestendigheid en de zorgkwaliteit verbetert.’

Yvonne: ‘Mindfulness klinkt misschien zweverig, maar dat is het juist niet. Het is heel praktisch en toepasbaar en er is veel wetenschappelijk onderzoek naar gedaan.’ Zo meldt Radboudumc - waar Yvonne een studie volgde - op haar site: ‘Mindfulness-based interventies zijn veelvuldig onderzocht. Er is recent een grote meta-analyse gepubliceerd die 142 studies samenvat, met in totaal 12.005 patiënten die verschillende psychiatrische aan- doeningen hadden. Hieruit bleek dat mindfulness-based interventies bij vele aandoeningen veelbelovend zijn.’

Ervaringen doorgeven

Ook Natascha, Lillian en Yvonne hadden baat bij mindfulness. Natascha: ‘Tien jaar geleden raakte ik in een persoonlijke crisis door een burn-out. Mindfulness was onderdeel van mijn herstel. Wat ik leerde was zoiets wezenlijks, terwijl het heel eenvoudig is. Ik vroeg me echt af: waarom weet niet iedereen dit? Omdat het mij destijds zo heeft geholpen, ben ik me er in gaan verdiepen omdat ik dit wilde doorgeven aan anderen.’

Collega Lillian: ‘Ik werk nu twintig jaar als eerstelijns- verloskundige. Onder meer door de medicalisering van de verloskunde en de toenemende vraag naar de epiduraal schreef ik het boek Als bevallen spannend is en werd ik gewezen op het boek Mindful bevallen van Nancy Bardacke. Dat was een eyeopener. Ze beschreef precies wat ik ook wilde. Ik besloot het wiel niet opnieuw uit te vinden, maar me door haar te laten opleiden. Daar ontmoette ik Natascha.’

Yvonne, verloskundige n.p.: ‘Ik werkte jarenlang als verlos- kundige, maar kon door hartproblemen op een gegeven moment niet langer mijn werk doen. Dat was moeilijk. In die periode ontdekte ik mindfulness, het leerde me echt anders kijken en ervaren.’

Verbondenheid en herkenning

MediModus, opgericht in 2014 door Natascha en Lilian, geeft onder meer mindfulnesstrainingen speciaal voor verloskundigen. ‘Het gebeurt weinig dat verloskundigen gevoelens met elkaar delen. Je werkt vaak alleen en als er contact is met collega’s gaat dat meestal over praktische zaken of casuïstiek. Er is zelden ruimte om door te praten over andere werkgerelateerde zaken zoals werkdruk, de cliënt van nu of verantwoordelijkheden.’

Yvonne: ‘Omdat de deelnemers in onze training allemaal hetzelfde vak uitoefenen, zie ik snel verbondenheid en herkenning in de groep. Wat wordt gedeeld, blijft in de groep. En het is een groot voordeel dat wijzelf het vak kennen en praktische voorbeelden kunnen geven over het toepassen van mindfulness.’ Een van de dingen die verloskundigen tijdens een training leren is om beter naar zichzelf te luisteren en een korte pauze te nemen als ze voelen dat het niet meer gaat. ‘Ook als de wachtkamer vol zit’, zegt Yvonne. ‘Of misschien wel júíst.’ Natascha: ‘Wat voor mij heel goed werkt is een plaspauze. Dan doe ik op het toilet in drie minuten een ademhalingsoefening en daarna kan ik weer door.’ Lilian: ‘Maar het kan ook op het moment dat je met een zwangere bezig bent.

Ik zet bijvoorbeeld tijdens een uitwendig onderzoek vaak even extra stevig mijn voeten op de vloer en probeer heel bewust alleen maar te voelen. We leren verloskundigen juist om die alledaagse handelingen heel bewust en met aandacht te doen. Als je met de ene zwangere bezig bent, heeft het geen zin om te piekeren over een andere. Bij mindfulness leer je die gedachten te parkeren en echt in het hier en nu te zijn.’

Online oefenen

Door corona is de werkdruk en stress in de verloskunde alleen maar toegenomen. Lilian: ‘Verloskundigen konden een tijdlang hun cliënten weinig zien en consulten waren veelal telefonisch. Dat kost meer tijd. En alle protocollen en veiligheidsmaatregelen die steeds veranderen; het vraagt nogal wat.’ Yvonne: ‘Wij konden onze trainingen ook niet meer op locatie doen, die zijn we online gaan geven. Dan zie je dat corona ons ook goede dingen brengt, want in een training kunnen nu een verloskundige uit Zuid-Brabant én een collega uit Groningen deelnemen. Er is geen reistijd en in de eigen omgeving voelen sommigen zich nog veiliger om de oefeningen te doen en ervaringen te delen. Als deze coronacrisis voorbij is, blijven we naast de trainingen op locatie óók online trainingen aanbieden.’

Zorgen voor jezelf

Als het aan de trainers ligt, wordt mindfulness - of in ieder geval de zorg voor jezelf - vast onderdeel van de opleidingen verloskunde. ‘Daar is nu eigenlijk geen ruimte voor, terwijl jijzelf het belangrijkste instrument bent’, aldus Natascha Deguelle. Zij zorgde in 2017 voor een kleine aardverschuiving in de medische wereld toen ze voorstelde een regel toe te voegen aan de Eed van Hippocrates:

‘Ik zweer/beloof dat ik zo goed als ik kan zal zorgen voor mezelf.’ ‘We leren in de gezondheidszorg alle medische handelingen zo goed mogelijk uit te oefenen en krijgen veel medische kennis tot ons, maar ons belangrijkste instrument - wijzelf - wordt vergeten. Onder medici en zeker ook onder verloskundigen is een hoog percentage uitval. Daar moeten we iets aan doen. Mindfulness kan daar op een eenvoudige manier echt iets aan bijdragen.

EEN NIEUW BEGIN

Tabitha Kabboord (40) werkt als verloskundige en echoscopist bij De Luiermand in Vlaardingen. Twee jaar geleden kreeg ze een burn-out en startte ze met de training Mindfulness Based Stress Reduction (MBSR): ‘Mijn man werkt fulltime en onregelmatig, ik werkte ook onregelmatig, was maat in de praktijk en samen hebben we vier jonge kinderen. Ik hield veel ballen hoog en dacht ook dat ik dat kon. Uiteindelijk kreeg ik een burn-out. Mindfulness werd onderdeel van mijn herstel. In eerste instantie dacht ik bij de training: wat doe ik hier, maar ik wilde het echt een kans geven en heb braaf thuis mijn oefeningen gedaan. Gaandeweg ervoer ik meer lucht, werd ik me bewuster van mezelf en de dingen die om me heen en in mijn lijf gebeurden. Inmiddels is mindfulness een vast onderdeel van mijn leven. Ik voel daardoor eerder dat ik even een pauze nodig heb om daarna met meer energie verder te kunnen. Dan doe ik even een korte ademhalings- oefening of zet een kop thee voor mezelf. Oók als het druk is. Voor mij is er na mijn burn-out veel veranderd, mede dankzij mindfulness. Ik heb me laten uitkopen als maat, draai sinds januari geen diensten meer en geef nu Centering Pregnancy aan zwangere vrouwen. Collega’s vinden mindfulness soms zweverig. Maar er is vanuit de wetenschap veel onderbouwing voor de effectiviteit ervan. Je hebt niet zo veel te verliezen als je het eens probeert. Mindfulness gaat over leven in het moment, dat is zo aards en alomvattend. Als het je lukt om dingen met aandacht te doen, heeft dat echt effect op hoe je het ervaart. Het geeft het leven meer glans. Op je werk én thuis. De een is er van nature goed in, ik had daar wat hulp bij nodig.’

by Beheerder

Innovatie door verloskundigen

Tekst: Rosanne van der Sterre-Poolen, Zomer 2020

De verloskundige in 2030 is een actieve en vaardige gebruiker van doelmatige technologische mogelijk- heden. Bovendien stimuleert en ondersteunt zij de vrouw bij het gebruik ervan. De derde pijler van de KNOV-visie, ‘Actief inzetten van technologie’ kan op diverse manieren in de praktijk gebracht worden. Een aantal inspirerende voorbeelden.

Podcast: informatief en #LOAM

Verloskundigen Geke Beckerman en Solange Candeias zijn de podcast Zwanger en Zo begonnen. ‘Het idee van de podcast lag er al een tijd, maar door het coronavirus is de podcast snel tot stand gekomen. We merkten namelijk dat aanstaande ouders nog meer behoefte hadden aan betrouwbare informatie. Op het spreekuur is vaak geen tijd voor de verdieping in verloskundige onder- werpen die we wel graag willen delen. Met de podcast maken we die verdieping op een begrijpelijke manier voor iedereen beschik- baar. We kunnen laagdrempelig, op een leuke manier onze kennis als verloskundigen over- brengen. Daarnaast vinden we het maar al te leuk om mensen een kijkje te geven in het turbulente leven van een verloskundige. We wisselen informatieve afleveringen af met #LOAM-afleveringen (life of a midwife), waarin we onze persoonlijke ervaringen en verhalen delen.

We behandelen nu algemene onderwerpen, maar willen dit uitbreiden naar relevante onderwerpen voor bepaalde regio's en/of groepen. Als echte millennials weten we als geen ander hoe belangrijk digitale content is. Kijk alleen maar naar de enorme populariteit van Youtubers, Influencers en Mommy- bloggers. Als verloskundigen hebben we verantwoordelijkheid in het verstrekken van betrouwbare en laagdrempelige informatie. De vorm van een podcast sluit goed aan bij de huidige behoeften: innovatief en inspirerend.’

Doula-app: 167.179 downloads uit 88 landen

'Op elk moment van de dag is er iemand op mijn app aan het bevallen'

Marijke Sibie, sinds 2005 verloskundige in Amsterdam, ontwikkelde zes jaar geleden de Doula-app. De app coacht vrouwen tijdens de bevalling middels tien verschillende meditaties of aanmoedigingen, beschikbaar in diverse talen zoals Engels, Russisch en Spaans. ‘Mede door die diverse talen zijn er veel gebruikers, uit wel 88 verschillende landen! De app is ingesproken door geboortezorgprofessionals uit diverse landen, omdat niet alles een-op-een te vertalen is. Hierdoor klopt de app 'cultureel' altijd met adviezen, passend bij het land, de taal en de cliënten. Toen het idee voor de app ontstond, wist ik niets van apps of social media. Een app is natuurlijk second best, maar soms kan je gewoonweg niet bij de bevalling zijn om te coachen. Uit ervaring blijkt dat wanneer de zwangere en haar partner de app vooraf gebruiken of beluisteren, ze leren hoe de meest optimale geboortesfeer ontstaat. Het werkt als volgt: tijdens de wee activeer je de app, dan krijg je op een rustige, zachte toon coaching tijdens de wee. Tijdens de wee krijg je ontspannende teksten te horen. De app is een uitkomst wanneer je als verloskundige nog even naar een andere cliënt moet, of

Bevallen met Virtual Reality

In het Zuyderland Medisch Centrum in Heerlen wordt sinds kort kwalitatief onderzoek gedaan naar het effect van VR tijdens de bevalling. In dit onderzoek staat het effect van VR op de pijnreductie en de angstbeleving gedurende de partus centraal en daarnaast wordt de voorkeur van het type VR van de barende vrouw onderzocht. Het betreft een single center, kwalitatieve en kwantitatieve studie. De data worden verzameld via individuele NRS-score vragenlijsten,

VR-ervaringsvragenlijsten en diepte-interviews.

Hoe werkt VR op pijn?

Het principe van pijnonderdrukking door afleiding is gebaseerd op twee theorieën, de Gate Control Theorie (GCT) en de beperkte capaciteit van aandacht. De basistheorie hierbij is dat de aandacht wordt weggenomen van de onaangename stimuli en de aandacht in plaats daarvan uitgaat naar de meer aangename stimuli. VR trekt de aandacht van de vrouw, wat zorgt voor afleiding tijdens de pijnlijke contracties. Doordat de vrouw minder pijn ervaart, zal het lichaam meer ontspannen.

Wat krijgen de vrouwen te zien?

In het onderzoek krijgen vrouwen twee verschillende VR-applicaties te zien. De eerste applicatie richt zich op afleiding middels meditatie en ontspanning.

Zodra de vrouw de VR-bril opzet waant zij zich in een compleet andere wereld, de ziekenhuisgeluiden vervagen en de vrouw hoort alleen nog een rustige stem met ademhalingsoefeningen en ziet een natuuromgeving naar keuze. De tweede applicatie richt zich op afleiding middels een interactief spel. De vrouw zet hierbij een VR-bril op en krijgt een controller in de hand waarmee zij een spel kan spelen. Uiteraard wordt de VR-bril uitsluitend gebruikt tijdens de ontsluitingsfase en niet tijdens de uitdrijvingsfase.

Toekomst

Met de gegevens uit dit kwalitatieve onderzoek wordt een app op maat gemaakt om deze toe te passen tijdens de bevalling. Dit wordt in een gerandomiseerd onderzoek onderzocht. Primaire doelstelling is hierbij reductie van pijn en medicamenteuze pijnstilling.

tijdens de eerste uren van de bevalling of in de tweede lijn wanneer het drukker is. Wanneer iemand de Nederlandse taal minder machtig is, is deze app ook aan te bevelen. Grappig detail is dat de app ook voor andere doeleinden wordt ingezet, zoals voor kinderen met buikpijn of oudere mensen in het ziekenhuis.’

Online communicatie

Marije Droogendijk is klinisch verloskundige, met ruime werkervaring in de eerste lijn en heeft bedrijfskunde gestudeerd. ‘Vanuit mijn opleiding bedrijfskunde ben ik het belang gaan zien van outside in denken. Hierbij staan het belang en de wens van de cliënt centraal en bekijkt de professional hoe hij de zorg hieromtrent goed kan vormgeven. Dat is niet altijd eenvoudig. Uit eigen ervaring weet ik dat door onze drukke baan soms wordt vergeten te bekijken wat de cliënt wil en dat we haar de richting op sturen die ons het beste uitkomt. Met outside in denken schiet je cliënten te hulp en kun je jezelf ontlasten.

Daarom heb ik een kleinschalige enquête onder verloskundigen uitgezet om te bekijken wat er in coronatijd aan online communicatiemiddelen is ontstaan en wat hiervan behouden blijft. Verrassend genoeg blijkt dat veel verloskundigen tijdens coronatijd het videobellen en andere online communicatie hebben geïntroduceerd, maar dat bijna niemand dit wil behouden. Telefoon, sms, WhatsApp en Facebook zijn volgens hen toereikend genoeg. Het aanbieden van online voorlichtingsavonden, informatie- filmpjes en online consulten is volgens mij wél de toekomst. Niet om alle reguliere controles te vervangen, maar als mooie aanvulling. Ik ben bezig met het ontwikkelen van een app waar zwangeren en kraamvrouwen 24 uur per dag snel een deskundig antwoord krijgen op hun vragen of verwezen worden naar hun verloskundige. Dit zou verloskundigen kunnen ontlasten qua telefoontjes. Er kleven echter nog een aantal praktische bezwaren aan: de uitdaging waar ik mee bezig ben!’

ANDERE ONLINE INITIATIEVEN VAN VERLOSKUNDIGEN

BETROUWBARE APPS