Als je schoot niet mag baren*
Tekst: Marjolein Lansbergen, 2023-3
Als je schoot niet mag baren. En je buik niet mag dragen.
Als de maand het moeilijkst is. Op die enkele zwarte dagen.
11 november 1973 is het. Haar buik gegroeid en onmiskenbaar: haar eerste kind is op komst. Zo’n zesenhalve maand is ze, in het ziekenhuis opgenomen met bloedverlies. De dagen duren lang, maar het contact met de andere vrouwen op de zaal verzacht het wachten wat. Uit het niets komt een plons vocht. De verpleegkundige is stellig: ‘Dat zal wel zweet zijn’. Dan zakt ze bijna weg. Ze wordt naar de OK geracet en krijgt hierna niet veel meer mee. Als ze wakker wordt is haar buik leeg. Net als de wieg. Het kind? ‘Overleden’.
En verder? Niets. Hoe ziet het eruit, waar gaat het naartoe? Wat gebeurt er nu? Er wordt niets verteld. Haar man wordt pas uren later gebeld en mag niet komen: het is autoloze zondag. Verdwaasd en leeg gaan ze na een paar dagen naar huis. Geen afscheid, geen nagesprek, geen begeleiding… Niets. Niet van zorgverleners, niet van familie. Nog geen twee maanden later staat ze klaar als kraamhulp, bij een van haar schoonzussen.
Als je stem niet mag troosten. En je hand niet mag strelen.
Als er een moeder is geboren. Maar het leven zich niet laat delen.
‘Ach, je bent nog jong’, maar een nieuwe zwangerschap blijft uit. Wel wordt ze minstens dertig keer tante. Waaronder van mij. En nooit vraagt iemand hoe dit voor haar is.
Als de maanden jaren worden. En je hoop zachtjes verdwijnt.
Als het leven niet maakbaar is. Of zo simpel als het schijnt.
Als ik ervaringen vanuit het werk met haar deel, vertelt mijn tante me, in stapjes, haar verhaal. Ze hoort hoe anders nu wordt omgegaan met sterfte en verlies. Dat had ik haar ook zo -gegund. En ik verwonder me, hoe was het voor onze voorgangers om zo te werken? Was dit toen normaal? En wat vinden we over vijftig jaar verwonderlijk als we terugblikken op nu?
Als je rug toch zo sterk blijkt. Je schouders breder dan verwacht.
Wens ik dat in dit stómme leven. De zon voor eeuwig naar je lacht.
De wens om ouders te zijn kwam voor mijn tante en oom nooit uit. Ondanks dit pijnlijke besef en de tweede verdrietige ronde toen zussen en broers grootouders werden hebben ze er samen iets van gemaakt. Tachtigers zijn ze nu en als we bellen hoor ik steevast: ‘We hebben het zo goed samen, we zijn zó gelukkig.’ Ze zijn open over wat ze hebben -meegemaakt en dat heeft mij veel geleerd. Ook het besef hoe enorm de maatschappij, nog steeds, is ingericht op het krijgen van (klein)kinderen. Toen in 2022 de Basisregistratie Personen van vroeger overleden kinderen mogelijk werd, besloten mijn tante en oom dit niet te doen. Voor hen voegde het niets toe. ‘Maar de herinnering is er altijd. In ons hoofd en in ons hart.’ Toen, nu en in de toekomst.
*De schuingedrukte tekst is een gedicht van Lentezoet
Onze weg naar de toekomst; erfgoed en nalatenschap
Tekst: Stephanie Brand, 2023-3
Dit jaar vieren we dat verloskundigen 125 jaar verenigd zijn. Daarom kijken we terug naar hoe wij als verloskundigen door de jaren heen zijn gekomen tot de vereniging die we vandaag vormen.
In het verleden werd de vrouw die de bevalling begeleidde gezien als een wijze vrouw. Zij was in staat de processen van de geboorte en het nageboortetijdperk accuraat te begeleiden en te ondersteunen. In verschillende cultuurslagen zien we het belang en de waarde van een vroedvrouw in de gemeenschap. De vroedvrouwen verlangden naar een organisatie die hen verenigde, die vertegenwoordigend en veranderend aanwezig kon zijn. Met het ontstaan van de eerste vroedvrouwenorganisatie in 1898 werd dit doel bereikt. De (K)NOV heeft door de jaren heen een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van de geboortezorg in Nederland. Geen makkelijke taak, maar nog steeds het belangrijkste doel van de KNOV: sterk inzetten op de positionering van alle verloskundigen.
Met de start van de eerste verloskunde opleidingen rond de achttiende eeuw, kwam er meer aandacht voor de opleiding tot vroedvrouw. Dit zorgde voor verbetering van de kwaliteit en de erkenning voor onze beroepsgroep. We staan als verloskundigen vandaag op de schouders van de oervroedvrouw van vroeger. In het proces tot professionalisering en verdere ontwikkeling van ons beroep, is te zien hoe we onze kennis en kunde continue blijven verbeteren.
Vanaf het moment van afstuderen nemen we deel aan de opbouw en historie van onze beroepsgroep. Met het erfgoed van de oervroedvrouw blijven we werken vanuit fysiologie, geven we gerichte zorg op maat en leveren we hoogwaardige, compassievolle zorg, die de gezondheid en het welzijn van de vrouw bevordert. De huidige verloskundigen zijn bevoegd en bekwaam als medisch professional en getraind om complicaties te herkennen en nodige interventies in te zetten. Die kennis en ervaring worden onderdeel van de toekomstige historie die wij nu aan het invullen zijn.
De geschiedenis van verloskunde heeft ons veel geleerd en meegegeven. Onze bijdrage in de geboortezorg is onmisbaar. Wij zijn een authentiek en tijdloos beroep. Laten we in die bewegende lijn onszelf blijven profileren door onze autonomie te waarborgen en deskundigheid in kennis, kunde en evidence-based practice te blijven bevorderen. Verloskunde is ons erfgoed, maar ook ons nalatenschap. Laten we dit in ons werk niet vergeten.
Hoop en toekomst
Tekst: Marianne Bontenbal, 2023-3
In Nederland gaan kinderen al jong naar school. En voor die tijd gaan ze vaak al naar de kinderopvang, waar boeken worden gelezen en spelletjes worden gedaan. Activiteiten om kinderen te stimuleren, zodat ze zich optimaal kunnen ontwikkelen.
Dat is hier in Tanzania anders. Sommige kinderen gaan niet naar school. En degenen die wel gaan, zitten in een klas waar ze één van de honderd zijn. Waar ze op moeten dreunen en na moeten zeggen wat de meester zegt. Ze krijgen nauwelijks kans om zelf te denken of zich te ontwikkelen. Alleen als hun ouders geld hebben kunnen ze – een beetje – verder leren en verder komen. Het getuigt van veel doorzettings-vermogen als iemand er toch bovenuit stijgt, want de omstandigheden zijn vaak allesbehalve stimulerend.
Veel jongeren gaan de zorg in. Het is toegankelijk en er is voldoende werk. Maar als ik hen vraag hoe ze de toekomst zien, dan hebben ze weinig hoop. Uitzicht op verandering? In nog geen honderd jaar.
En ik? Ik zie die verandering wél. De lokale verloskundigen die ik train in basis verloskunde en spoedverloskunde hebben na een training meer zelfvertrouwen. De opgedane kennis geeft ze hoop. Ik heb een collega opgeleid tot trainer. Voor mijn komst was hij van plan om richting anesthesie te gaan. Het verdient beter en de werkdruk is minder hoog. Maar hij is helemaal om. Hij heeft een enorme passie om officieel trainer te worden en andere verloskundigen te begeleiden. En hij kan het, ik zie dat hij het in zich heeft. Zo zie ik dingen in zijn trainingen terugkomen die hij van mij heeft gekopieerd. Maar ik zie ook zijn eigen inbreng met nieuwe voorbeelden. Officieel trainer worden kan in Tanzania alleen met een bachelordiploma op zak. Mijn collega is alleen en verdient weinig; dat maakt die opleiding volgen lastig.
Als ik denk aan mijn passie en waarom ik hier ben, dan is dat om kennis te vergroten, hoop te geven en door training sterfte van moeder en kind te verlagen. Daar zijn óók lokale trainers met passie voor nodig. Daarom gaat mijn collega tóch die bachelor-opleiding doen. We hebben afgesproken dat hij op zoek gaat naar een baan in de hoofdstad Dar es Salaam – zo’n acht uur reizen met de bus – om ernaast een inkomen te hebben en ik sponsor de bacheloropleiding. Zodat ik straks niet meer nodig ben en hij het stokje over een aantal jaren kan overnemen en zijn eigen collega’s kan trainen. Hoop en toekomst!
We zijn een gilde: samen sterk voor het ambacht
Tekst: Alieke de Roon-Immerzeel, 2023-02
De startende verloskundige, wie is zij? En vooral: waar start zij mee? De laatste jaren hebben we als beroepsgroep geleund op het adagium van ‘samenwerken’. En samenwerken is belangrijk! Met directe collega’s binnen het team, binnen het VSV en in het sociale domein samen aan de slag voor de beste zorg. Tegelijkertijd is het maar een randvoorwaarde: onze kern, onze beroeps-identiteit is bouwen aan een gezonde, nieuwe generatie.
Ik denk soms dat we dat een beetje vergeten zijn. Met alle wil om samen te werken zijn we kwijtgeraakt waarom we willen samenwerken en waarom anderen ons als relevante samenwerkingspartner moeten zien. Misschien door ons verlangen om vriendelijk te zijn en daarom mee te bewegen. Wellicht door alle andere dringende zaken die dagelijks onze aandacht vragen. Maar dat verlies van onze identiteit heeft een prijs. Doen we nog wel waarvoor we bestaan en wat leren we onze nieuwe generatie collega’s?
We moeten terug naar onze vroedvrouwelijke kern: wijze vrouwen (en mannen) die weten waar het leven vandaan komt. Die bekrachtigen en versterken, zowel de vrouwen waarvoor zij zorgen als de collega’s met wie zij werken. Met kennis van de biologische processen en met aandacht voor de persoonlijke situatie en wensen.
Waar ik de komende bestuursperiode aan wil bouwen is ons vak weer tot eigen ambacht verheffen met onze vereniging als gilde. Klinkt dat wat suf? Ik denk juist dat deze oude aanduiding ons kan helpen om woorden te geven aan het versterken van elkaar en van onze eigenheid.
Ons ambacht is het versterken van vrouwen, het samen doormaken van de rite de passage die het zwangerschapsproces is. Dat doen we zelfstandig binnen onze diverse werkterreinen van eerste tot derde lijn en als starter tot aan ons pensioen. Als gilde dragen we elkaar in het bewaken en bevorderen van de fysiologie en tonen we ons naar buiten als een eensgezinde en relevante samenwerkingspartner voor de maatschappij. Eén van de belangrijkste onderdelen van een gilde is de meestergezelconstructie. Of mentorschap zoals dat nu heet. Ik gun elke verloskundige een goede sparringpartner en onze jonge collega’s nog een beetje meer. Zo kunnen we elkaar voorleven hoe het is om een goede verloskundige te zijn. Daarom ben ik blij met het onderwerp van dit tijdschrift met onder meer aandacht voor het KNOV-project over duurzame inzetbaarheid met tools voor de startende verloskundige, zoals het mentorschap.
Als we zo ons ambacht leven en ons verenigen als gilde kunnen we samen bouwen aan de nieuwe generatie. Bouw en versterk je mee?
Pff, hallo, (niet) weer zo’n vio…
Tekst: Marjolein Lansbergen, 2023-02
Ken je haar? Die student die je triggert. Bij wie je irritatie voelt. Ze is zó anders dan jij en hoe jij als student was. Stiekem heb je geen zin om haar op sleeptouw te nemen en eigenlijk heb je er ook geen tijd voor. Ik ken haar ook. En ik heb er ook niet altijd zin in of tijd voor. Maar: ik was er zelf zo één. Sterker nog, ik was misschien wel de ‘worst student ever’.
‘Lui. Ongemotiveerd. Theorie niet op orde. Te veel op de achtergrond.’ Een greep uit de feedback die ik bij herhaling kreeg. Vaak gevolgd door: ‘Is dit wel het vak voor jou?’
Wat lange tijd niet herkend werd was dat mijn probleem extreme onzekerheid was. Voeg hieraan een aantal rustige stageplekken (en dus weinig verrichtingen) en pittige begeleiders toe en het fundament voor een intensieve opleidingstijd was gelegd. Ik herinner me de stages waarbij ik in tranen naar huis belde met het plan te stoppen met de opleiding nog levendig.
Intussen weet ik dat ik zeker niet de enige ben met pittige stage-ervaringen. Ik hoor veel vaker verhalen over ‘stagetrauma’s’ en die komen het leerproces natuurlijk niet ten goede. Eerlijk is eerlijk; blijkbaar kwam ik, op z’n zachtst gezegd, niet goed uit de verf als student. Maar hoe kan het, dat waar we zo gemotiveerd zijn om het goed te doen voor cliënten, we soms zo hard kunnen zijn tegen verloskundigen in wording? Kunnen we proberen verder te kijken dan ‘te lui, te bijdehand, te afwachtend, te assertief, te amicaal, te zakelijk’ en daarbij misschien terugdenken aan onze eigen stage-ervaringen? Het gaat tenslotte om onze toekomstige collega’s!
Voor mij kwam het keerpunt in de opleiding halverwege het derde jaar. In een drukke praktijk met nuchtere cliënten en relaxte verloskundigen schroefde ik mijn aantallen op en ging het opeens eigenlijk best heel goed. Ook in mijn vierde jaar trof ik het, in een duopraktijk waar ik écht gezien werd: jong en inderdaad nog onzeker. Bovendien nog lang niet helemaal rijp om het vak goed aan te kunnen. Maar mijn begeleiders gaven mij wel alle vertrouwen dat dat rijpen heus zou gaan gebeuren*. Ondertussen durf ik wel te stellen dat dat gelukt is. Zelfs de begeleider uit het tweede jaar die beweerde dat je zonder babymuisjes te lusten, nooit een goede verloskundige zal zijn kan ik geruststellen: ik eet ze nu met smaak. Het liefst samen met de student, om haar beter te leren kennen.
*Ada en Dino, ik ben jullie nog altijd enorm dankbaar!
Starten in de praktijk
Tekst: Marianne Bontenbal, 2023-02
In Tanzania zijn de verloskundige omstandigheden, basisvaardigheden en kennis anders dan in Nederland. De opleiding tot ‘verloskundige’ duurt twee jaar, is een combinatie van verpleegkunde en verloskunde, en na afloop ben je een ‘certificate’ nurse/midwife. Kennis en ervaring? Nihil. Er wordt bijvoorbeeld tijdens deze opleiding geen aandacht besteed aan obstetrische complicaties. Alleen aan ‘normale basisverloskunde’ en dat is waarmee je de praktijk in gaat.
Veel jonge verloskundigen werken helemaal alleen in kleine klinieken. Met nauwelijks kennis en ervaring, en weinig materialen. Je kunt bijna uitstippelen wanneer er een complicatie gaat optreden. Het sterftecijfer van moeders en baby’s is heel hoog. Dat is niet gek gezien het gebrek aan kennis. Pas zodra je een extra opleiding van twee jaar gaat doen, krijg je meer kennis over complicaties. Maar voordat die opleidingsmogelijkheid er is, ben je vaak al een aantal jaar aan het werk.
De kennis en bagage waarmee startende Nederlandse verloskundigen op pad gaan, is zo veel groter. Ook zij moeten na de opleiding nog veel ervaring opdoen, maar het is een groot verschil met Tanzania. Er zijn hier lokaal wel stages, maar er is geen goed systeem voor begeleiding en coaching. Tijdens zo’n stage kijk je als student vooral mee, maak je bedden op of je wordt juist alleen gelaten om het vervolgens zelf te moeten doen. De collega’s waarvan je iets moet leren, weten het zelf ook niet. Ik zie vooral grote problemen bij het vaginaal toucher en het hechten. Er wordt maar wat aan elkaar genaaid; zolang het bloeden maar stopt. Daar komen later weer problemen door, zoals fistels en pijn.
In mijn werk als verpleegkundige en later verloskundige vond ik het heel waardevol om mee te kijken met ervaren collega’s om te zien hoe zij dingen doen en daarvan te leren, en nieuwe ideeën en technieken op te doen. En nog steeds is het goed om als verloskundige veel mee te kijken en te sparren met collega’s. Het houdt je scherp!
Geboorte van een verloskundige
Tekst: Isis Wijn, 2023-02
Wanneer mij wordt gevraagd hoe ik de opleiding tot verloskundige heb ervaren, is mijn antwoord: ‘Als een heuse bevalling’. Sterker nog, gaandeweg ben ik de opleiding als een geboorte gaan benaderen. Je weet van tevoren niet hoelang het gaat duren en het is intens, maar vanaf het eerste moment weet je dat je er iets heel waardevols voor terugkrijgt.
Het zaadje werd gepland toen ik als zeventienjarige nadacht over studiekeuzes. Zonder al te veel verwachtingen begon ik aan de geboorte, die ik bij nader inzien ietwat had
geromantiseerd. Langzaam kwam de baring op gang, waarbij ik steeds meer kennis opdeed maar ook al snel werd geconfronteerd met mijn eigen grenzen. Vrouwen adviseer ik vaak om op de hoogte te zijn van alle mogelijke opties binnen de geboorteplannen. Ook ik heb mijn geboorteplan moeten bijstellen, toen ik besloot een minor te doen aan de Universiteit voor Humanistiek.
Ondertussen speelde op de achtergrond het partogram in de vorm van een curriculum, waarbij niet één centimeter per uur, maar zestig studiepunten in één jaar werden verwacht. In de latente fase liet ik me overrompelen door een overvloed aan feedback en suggesties van verloskundigen. Gaandeweg kristalliseerde zich steeds meer uit welke feedback voor mij verrijkend was. Het vertrouwen in mijn eigen kunnen groeide door de aanwezigheid van de mensen die dicht bij mij staan, die allemaal op hun eigen wijze fungeerden als geboortewerkers. Door deze veilige omgeving kwam ik in de actieve fase in mijn ‘eigen bubbel’ terecht. Ik ging op zoek naar manieren om de bevalling door te komen. In een wanhoopskreet riep ik mijn vrienden, die aanvoelden als een warm bad. Tijdens de uitdrijving riep ik: ‘Ik wil niet meer!’. De laatste loodjes wegen het zwaarst, maar dan weet je ook dat je er bijna bent. Iets later dan de uitgerekende datum was het moment daar: een verloskundige is geboren!
Ik heb geleerd dat de grootste overeenkomst tussen het zijn van een moeder en het zijn van een verloskundige is dat beide hun oorsprong hebben in de wijsheid die al in ons zit: onze intuïtie.
Nu, na de geboorte, ben ik elke dag dankbaar voor dit uitdagende en betekenisvolle vak. Wel word ik geregeld wakker gehouden en overvallen door een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Had ik me beter kunnen voorbereiden op deze postpartum- of poststudieperiode? Daar sta ik dan, in mijn kinderschoenen, terwijl de mogelijkheden mij om de oren vliegen. Eerste- of tweede lijn, caseload of een master? Eén ding is zeker: het opgroeien, het vormgeven aan mijn rol in de geboortezorg, gaat nu écht beginnen.
Eigen 'aardigheden'
Tekst: Marianne Bontenbal, 2023-01
Sinds maart 2022 ben ik beland in Arusha, Tanzania waar ik werk in een verloskundekliniek. Hier geven we gratis zorg aan de allerarmste vrouwen, vooral Masai-vrouwen. Ik heb een trainingsprogramma opgezet om lokale verloskundigen te trainen in basis verloskunde, spoedverloskunde en hoe ze kennis kunnen overdragen. Dit is een zesweeks programma waarvan de eerste week klassikaal is met theorie, scenario’s en practicals. Daarna gaan de trainees de kliniek in en werken ze samen met onze lokale collega’s en komen ze anderhalve dag per week terug in de klas voor meer praktijk, theorie en casepresentaties.
Eerder werkte ik in Zuid-Soedan, Oeganda, Sint-Maarten en Ethiopië. Het is altijd weer wennen en aanpassen aan een andere cultuur, en elk land heeft zijn eigen ‘aardigheden’. In Tanzania is het bijzonder om te zien dat mensen graag willen leren, en enorm dankbaar en blij zijn als ze training krijgen. Ik zie dat mensen dingen gaan veranderen, aanpassen en verbeteren. Een moeilijkheid in veel andere landen is dat de Nederlandse directheid niet gewaardeerd wordt. Er wordt geen of nauwelijks feedback gegeven. En als het al gebeurt, dan wordt dit via via en erg bedekt gedaan. Niet helder en transparant. Dat maakt het lastig om echt te veranderen en verbeteren. Ook is er sprake van hiërarchie; niet alleen tussen dokter en verloskundige, maar ook onderling.
Ik heb een jonge, mannelijke collega die goed in zijn werk is, goed coacht, en hij kan lesgeven. Maar hij is onzeker en durft eigenlijk deze positie niet in te nemen. Omdat hij zo jong is, en andere collega’s meer ervaring hebben en in sommige gevallen zelfs zijn mentor zijn geweest, kan hij ze niet aanspreken of coachen. En dat is lastig, want hier zijn vaak de collega's die wat ouder zijn en al lang werken, de mensen die de minste vaardigheden en kennis hebben, buiten wat (soms ook nog verkeerde) praktijkervaring. Ik probeer hem nu de positie te geven van mentor en samen zijn positie te versterken en zelfvertrouwen op te bouwen. Heel gaaf om te horen is dat, in een andere kliniek waar ik iemand getraind heb, diegene de discussie is aangegaan met de ‘oude’ dokter over de beslissing om voor keizersnede te kiezen. Na een discussie, die veel overredingskracht kostte en zeker niet gebruikelijk is, is de dokter overstag gegaan en is de vrouw normaal bevallen. En dat is een enorme overwinning! Er is dus zeker perspectief voor Tanzania.
Hetzelfde shirt
Tekst: Marjolein Lansbergen, 2023-01
In het boek ‘De meeste mensen deugen’ haalt schrijver Rutger Bregman1 een sociaal experiment aan. Een groep kinderen op een kinderdagverblijf wordt in tweeën gedeeld, de ene helft krijgt een rood shirt aan, de andere helft een blauwe. In de drie weken die het experiment duurt gebeurt er eigenlijk niet zoveel.
Maar…
In gesprekken geven de kinderen aan dat hun eigen kleur slimmer en sterker is. Een nieuw onderzoek volgt. Weer twee groepen, rood en blauw. Nu krijgen de kinderen foto’s te zien. Ook al kennen ze elkaar niet, toch zijn de kinderen duidelijk negatiever over de andere groep. Bregmans conclusie: ‘We worden geboren met een tribale knop in ons hoofd. Er hoeft alleen maar op gedrukt te worden.’
Verloskundigen zijn geen kinderen meer. Maar van onze tribale knop zijn we nog niet helemaal af. ‘Wij’ uit de kliniek, ‘zij’ uit de eerste lijn… Klagen over de andere lijn is gemakkelijk en eerlijk is eerlijk, je eigen kleur voelt comfortabel.
Ik nam deel aan het inmiddels afgeronde KNOV Twinning-project2: binnen Nederland, ‘buiten de lijnen’. Met een groep geweldige collega’s uit eerste, tweede en derde lijn gingen we letterlijk en figuurlijk op reis. Om alle lessen en conclusies te delen heb ik meer ruimte nodig, maar één wil ik hier noemen: spreek GROOTS over elkaar. Een knop die ingeschakeld is, kunnen we samen uitschakelen. Zie en hoor elkaar zonder oordeel en vind onze overeenkomsten als basis.
Het project gaf mij een belangrijk inzicht. De passie die ik zelf voel voor verloskunde en het zorgen voor vrouwen, is er bij alle twins. Ook bij de collega’s die op het eerste gezicht anders leken dan ik: noem het rood, in plaats van blauw. Bij elke twin, welke kleur dan ook, is het er! Niemand wordt verloskundige om te strijden met collega’s of vrouwen als een nummer te behandelen. Ik geloof in de goede intenties, die er echt bij alle verloskundigen zullen zijn. Laten we de passie en elkaars goede intenties nog meer herkennen en gebruiken om samen nog beter te zorgen voor vrouwen en kinderen in ons land. De twins zitten, helaas voor mij, verspreid door heel het land. Ik kom ze in mijn dagelijkse werk dan ook niet tegen. Maar ook in mijn regio werken zoveel parels! De Twinning-groep was unaniem: twinnen op lokale schaal zou toegepast moeten worden binnen elk VSV, elke IGO of coöperatie. Durven we dezelfde shirts aan te trekken?
1. Rutger Bregman. De meeste mensen deugen. Een nieuwe geschiedenis van de mens. 2019. Uitgeverij de Correspondent.
2. Gefinancierd met Kwaliteitsgelden van ZonMw.
Bewaken wat gezond en normaal is
Tekst: Maaike van Rijn, 2023-01
De verschillende lijnen die we in de geboortezorg kennen zetten mij opnieuw aan het denken. De verloskundige in mij glijdt namelijk het liefst tussen de
lijnen door. Het thema ‘tussen de lijnen’ riep bij mij dan ook twee gedachten op. Enerzijds het tussen de lijnen door bewegen als verloskundige. Het werken in de praktijk, de kliniek, het verweven van sociale verloskunde en medische kennis, met daarbij de zo belangrijke relatieopbouw in ons vak. Zo zijn we als beroepsgroep in alle lijnen vertegenwoordigd. Anderzijds roept het bij mij ook op niet alleen tussen de lijnen te willen werken in de letterlijke zin van het woord, maar breder te willen kijken.
Zelf ben ik altijd op zoek naar hoe ik in mijn vak de beste zorg afgestemd op de behoefte van een zwangere vrouw kan geven. Zeker in een ziekenhuissetting, waar protocollen vaak als volmaakte waarheid worden beschouwd, is dat soms zoeken. Ik werkte in de eerste lijn, in ontwikkelingslanden en in de tweede lijn en zag veel verschillen in aanpak en visie op ons vak. Van het verkondigen van absolute waarheden tot het in twijfel durven trekken en het onderkennen dat we soms iets niet weten.
Ik houd ervan om het gesprek aan te gaan en elkaar te bevragen over waarom we handelen. Oprechte interesse in elkaar hebben, kijken waar de overtuigingen vandaan komen die we als zorgverleners hebben en ontdekken wat daaraan ten grondslag ligt. Als verloskundigen staan we voor het gezonde en normale. Daar ligt denk ik een belangrijke rol voor ons; om dat te bewaken.
Dat is ook waarom ik het belangrijk vind de stem van een verloskundige in een multi-disciplinair team in het ziekenhuis te kunnen laten horen. Om samen met de vrouw individuele zorgvragen boven tafel te krijgen. Zodat we daarna het gesprek kunnen voeren in een team van professionals over hoe we met elkaar die zorg, afgestemd op de behoeften van de vrouw, het best kunnen verlenen met aandacht voor ieders expertise.
Laten we als verloskundigen waken dat niet elke geboorte een medisch karakter krijgt en uitdragen wat daarvoor nodig is.. Dat vraagt zo nu en dan lef en moed. Als bestuurslid hoop ik naast mijn werk in de kliniek dit ook breder te kunnen uitdragen.